Heb jij ook last van vraagverlegenheid?

Vraagverlegenheid.

Mooi woord vind ik.

Wat is vraagverlegenheid? Onderzoekers van de Universiteit van Leiden omschrijven het als de mogelijke barrières en de terughoudendheid die mensen ervaren bij het vragen om hulp.

Veel promovendi hebben last van vraagverlegenheid en vertellen zichzelf dingen als ik moet dit toch gewoon kunnen? Of: als ik laat merken dat ik dit niet kan, dan denken ze vast dat ik die promotie ook niet kan. Of: ik wil m’n begeleider hier niet mee lastig vallen. Of: het is een stom om vragen te stellen, laat ik eerst maar proberen om er zelf uit te komen. Of vul vooral je eigen variant in.

Voeg daar nog bij dat vragen stellen vaak gezien wordt als zwaktebod – kinderen die vragen worden overgeslagen – en het recept voor denken dat vragen stellen een slecht idee is, is compleet.

En in tegenstelling tot wat je zou verwachten, is de cultuur op veel universiteiten ook niet dusdanig dat vragen stellen wordt aangemoedigd. Veel promovendi maken daarom de fout om geen of te laat om hulp te vragen en veel te lang in hun eentje te blijven worstelen. Niet handig.

Wat te doen?

Vragen stellen loont! Uit onderzoek van professor Wayne Baker van het Center for Positive Organizations van de Universiteit van Michigan blijkt dat vragen stellen en elkaar helpen leidt tot een betere werkcultuur, meer plezier in het werk, meer creativiteit en meer onderling vertrouwen. En tot vrijgevigheid.

Maar hoe pak je dat nou aan, dat vragen stellen?

Zorg dat je helder hebt wat je vraag is. Wat is het doel dat je wilt bereiken? Als je dat  helder hebt, kun je uit gaan zoeken welke middelen je nodig hebt. Is dat een connectie, literatuur, materiaal, bepaalde kennis? Het helpt om voor jezelf de volgende zinnen in te vullen:

• Ik ben op dit moment bezig met… en ik kan hulp gebruiken bij/om…
• Ik worstel met… en het zou me helpen als…
• Mijn grootste wens is om… en daarom heb ik… nodig.

Je vraag helder? En vraag je je af aan wie je je vraag het beste kunt stellen? Is dat je begeleider, een collega, een buitenstaander? Of misschien kan iemand je niet direct helpen, maar weet diegene iemand die jou wel zou kunnen helpen?

Wees ook niet bang om hulp te vragen aan iemand die je al lang niet hebt gesproken. De meeste ‘slapende’ contacten vinden het alleen maar leuk om van je te horen en zijn van harte bereid om je te helpen. Onderzoek onderbouwt dat.

Gebruik de Troika-oefening

Een fantastische manier om in korte tijd veel hulp te krijgen, is met de Troika-oefening. Zorg dat je met een groep van minimaal 3 personen bent. Iedereen uit de groep stelt een vraag die SMART gesteld wordt, en vraagt dus om een specifieke, realistische actie mét deadline en je legt uit waarom het belangrijk is dat je antwoord krijgt op je vraag. De andere 2 proberen je te helpen. Na een paar minuten wissel je van rol. Meestal maak je het hele rondje in 12 minuten.

Ook prima online te doen, en een geweldige manier om bijvoorbeeld tijdens een werkoverleg, conferentie of symposium elkaar verder te kunnen helpen.

Heb je meer tijd, dan kun je van de vraag een uitgebreidere presentatie maken, en kun je met elkaar de vraag bediscussiëren en bekijken hoe je elkaar verder kunt helpen. Kun je zo lang en zo kort laten duren als je wilt. Maar 10 minuten per persoon met een groepje van 5, en in een uur kom je heel wat stappen verder.

Huddle up

Een formele huddle is een wekelijkse (online) bijeenkomst op een vast moment. Bijvoorbeeld met je collega-promovendi, je vakgroep, je onderzoeksgroep. Tijdens zo’n bijeenkomst worden de issues van dat moment aan de orde gesteld en reserveer je tijd om hulp te vragen.

Kan natuurlijk ook informeel: roep iedereen bij elkaar op het moment dat er iemand ergens tegenaan loopt. Hoeft niet lang te duren, levert veel op.

Hou een dagelijkse standup

Een standup is een bijeenkomst waarin iedereen in een cirkel staat – of online verzamelt. Iedereen geeft drie punten aan:

• waar heb je gister aan gewerkt?
• waar ga je vandaag aan werken?
• welke hulp heb je nodig?

Standups zijn meestal een stuk sneller dan huddles, en worden vaak dagelijks gehouden. Prima manier om jezelf accountable te houden en om op de hoogte te blijven van ieders bezigheden. Zorgt bovendien voor een gevoel van verbondenheid.

Vraag je begeleider

Misschien een idee om aan je begeleider te vragen of hij/zij een troika, huddle of standup wil faciliteren? Hoe meer gelegenheid er is om vragen te stellen en antwoorden te geven, hoe gemakkelijker het wordt en hoe meer voordeel iedereen er van heeft. Samen weet je echt meer.

Bovendien: als je een doordachte vraag stelt, word je juist gezien als méér competent dan als minder competent. Stel ze dus, die vragen.