Heb jij dat ook?
Dat je moet samenwerken of gesprekken moet voeren met mensen aan wie je eigenlijk een hekel hebt? Waar je allergisch op reageert?
Ik heb dat soms. En weet van veel promovendi dat ze dat ook hebben, soms met hun supervisor.
Dat kan ingewikkeld zijn. Want hoe kun je ervoor zorgen dat die hekel, die allergie niet overheerst tijdens het gesprek?
De kernkwadranten van Ofman zijn daarvoor een handige tool.
Wat zijn die kernkwadranten?
Daniel Ofman bedacht een model, waarin je je kwaliteiten, je valkuilen, je uitdagingen en je allergieën gemakkelijk inzichtelijk maakt. Dit is het basale diagram:
KERNKWALITEIT → VALKUIL
↑ ↓
ALLERGIE ← UITDAGING
Ofman legt uit dat te véél van een kwaliteit een valkuil is, dat het positief tegenovergesteld van die valkuil je uitdaging is, en dat te véél van de kwaliteit je allergie is.
Een voorbeeld om het te verduidelijken
Wat bedoeld Ofman daarmee? Een voorbeeld. Stel dat het een van jouw kwaliteiten is om zorgvuldig te zijn. Op het moment dat je daar in doorschiet, en nét iets te veel van het goede van die kwaliteit gebruikt, wordt die zorgvuldigheid pietluttigheid.
Voor jou als zorgvuldig iemand, is het dan de uitdaging om los te laten.
Als iemand doorschiet in het loslaten, dan is er sprake van onzorgvuldigheid. Voor zorgvuldige mensen, is dat vaak een grote allergie, iets waar je een hekel aan hebt.
ZORGVULDIG → PIETLUTTIG
↑ ↓
ONZORGVULDIG ← LOSLATEN
Als je kunt zien dat die onzorgvuldigheid waar jij zo’n hekel aan hebt eigenlijk te veel van het goede van ‘loslaten’ is, iets wat jij zelf nog een uitdaging hebt, is het veel makkelijker te snappen waarom je er slecht tegen kan. Je hebt daar zelf misschien nog iets te leren.
Nog een voorbeeld
Stel, je vindt iemand maar arrogant. Dat kun je zien als iemand die nét te veel van het goede van profileren inzet. De kans is groot dat jij bescheiden bent, maar als je daar in doorschiet, dat je dan onzichtbaar wordt. Je profileren is dan voor jou een uitdaging.
BESCHEIDEN → ONZICHTBAAR
↑ ↓
ARROGANT ← PROFILEREN
En degene waar jij allergisch op reageert, doet dat profileren nét iets te goed.
Als je kunt inzien dat dit mechanisme speelt tijdens een gesprek – bijvoorbeeld met je supervisor – of als je met iemand samen aan de slag bent, wordt het vaak een stuk gemakkelijker om datgene wat er speelt te relativeren of er op een andere manier mee om te gaan. Dat maakt het leven gemakkelijker.
Het kan je dus helpen om eens wat dieper in je allergieën te duiken, en te kijken hoe die in een kernkwadrant passen. Bij het maken van zo’n kernkwadrant kun je zelf kiezen waar je begint met bouwen; bij de kernkwaliteit, de valkuil, de uitdaging of de allergie. De allergie is vaak de makkelijkste ingang.
Waar je de kernkwadranten nog meer voor kunt gebruiken
Kernkwaliteiten kun je gebruiken om te reflecteren op jezelf, door met een andere bril te kijken naar de vier begrippen uit het kwadrant.
Een kernkwaliteit: iets wat anderen in je waarderen, wat je in anderen aanmoedigt, wat je van anderen eist.
Een valkuil: iets wat je bij anderen door de vingers ziet, iets wat anderen je verwijten of iets wat je geneigd bent om bij jezelf goed te praten.
Een uitdaging: iets wat je in jezelf mist, iets wat anderen je toewensen of wat je in anderen bewondert.
Een allergie: iets waar je aan hekel aan hebt bij jezelf, iets wat je minacht bij anderen, iets wat je van anderen moet relativeren.
De kernkwadranten zijn een gemakkelijke manier om veel inzicht te krijgen in jezelf en in je samenwerking met anderen. Als je merkt dat je het lastig vindt om de juiste woorden te vinden voor de kernkwadranten die op jou van toepassing zijn: er zijn kernkwaliteitspellen, waarin alle mogelijke kwaliteiten al zijn benoemd op kaartjes. Dat maakt het vormen van de kernkwadranten simpeler.
Daniel Ofman vat het hier zelf nog eens samen:
Schrijf je in voor gratis promotietips